Rečnik simbola : MAČ

Simbol mača javlja se još u Bibliji, u Prvoj knjizi Mojsijevoj, gde heruvim vitla njime razgoropađeno i brani Adamu i Evi da se vrate u sigurnost Edena („I izgnav čovjeka postavi pred vrtom Edenskim heruvima s plamenijem mačem, koji se vijaše i tamo i amo, da čuva put ka drvetu života“ 3,24). Na stranu činjenica da je ovo ozbiljan anahronizam, jer mač nije mogao postojati sve do bronzanog doba kada je započela rana metalurgija, mač je uvek rado korišćen simbol ratnika i pobednika. Da bismo izbegli ova klasična tumačenja, pozabivićemo se manje profanom funkcijom mača. Bogato ukrašavanje mačeva od najranijih vremena na ovamo, kao i imena koja su im darivana u sagama i predanjima (Balmung, Nagelring), upućuju na njihovo magično-simboličko značenje.

Viteški rituali obavlajli su se uz neizostavno ritualno učešće mača, uključujući tu i sam svečani čin proizvođenja u viteza. Mač je simbolizovao i čednosti i u pričama je mač položen u postelju između junaka i junakinje garantovao bezgrešnu noć (signum castitatis).

Hrišćanska religija je svesrdno prihvatila mač kao simbol vere i borbe za jedinu prihvaćenu istinu: mač je glavno oruđe arhanđela Mihaila, u Otkrovenju svetog Jovana Bogoslova mač izlazi iz Hristovih usta kao simbol nesavladive snage i nebeske istine (1,16), a u Jevanđelju po Luki mač prolazi kroz srce Marijino kao predskazanje budućeg bola (2,35). U Jevanđelju po Matiju Isus kaže: „Vrati mač svoj na mjesto njegovo; jer svi koji se maše za mač, od mača će izginuti.“

Mač je univerzalni magijski simbol u mnogim kulturama. Egipatski faraon Ramzedis na reljefu na pilonu prihvata mač od bogova, a u drevnoj Kini mačevi u rukama čarobnjaka izliveni su od jetre i bubrega mitskog zeca sa planine Kuenlun (https://kunlunmtn.com/about-kma/what-is-kunlun-mountain/) koji proždire metal i služe za rasterivanje demona.

U i modernim vremenima mač je našao svoj simbolički karakter. Psihologija poistovećuje mač sa maskulinofalusnim simbolom i u snovima žena uglavnom označava plodnost i sreću, a u snovima muškaraca je simbol gubitka voljene žene.

Neka vam buduće asocijacije na mač ne budu krv, rat i razaranja, neka to budu magija, bezgrešnost i lepota vere.

Slika: Arhanđel Mihailo, Guido Reni